Bir Web Tasarımcı İle Proje Öncesi Konuşmanız Gerekenler

İşletmeniz ya da yeni girişiminiz yeni bir web sitesi ya da varolan sitenizde değişiklikler yaptırmak istiyorsunuz diyelim. Elbette bunun için bir web tasarımcıya ihtiyacınız olacak. Araştırmalarınız sonucu size ve projenize uygun olduğunu düşündüğünüz bir web tasarımcı buldunuz. Bu web tasarımcının sizin için uygun olduğundan ve projenizi başarı ile hayata geçirebileceğinden tamamen nasıl emin olabilirsiniz? 

Yaptığım gözlemler sonucunda söyleyebilirim ki; işletme sahiplerinin web tasarımcılar hakkındaki ortak sorunları alttaki 3 ana başlıkta toplanıyor:

• Yerine Getirilmeyen Vaatler
• Yetersiz Destek Veren ya da Ödeme Sonrası Ortadan Kaybolan Web Tasarımcılar
• Proje Öncesi Bahsi Olmayan ve Sonradan Ortaya Çıkan Ödemeler

Bu sorunlar ile karşılaşmamak ve projenizin başarı ile sonuca ulaşacağından emin olmak için web tasarımcınıza sorabileceğiniz 7 adet önemli soruyu sizler için hazırladım. 

1) İletişim İçin Hangi Yolları Kullanacaksınız?

Bu soru kulağa saçma geliyor olabilir. Bir işletme sahibi olarak aklınıza hemen geliyor olabilir. Ama ben de dahil olmak üzere birçok web tasarımcıda telefon fobisi var sanırım. Yazılı metinler ile yapılan iletişimin daha güçlü ve akılda kalıcı olduğundan ötürü olduğunu düşünüyorum. Ayrıca en ufak bir yanlış anlaşılmada dahi geriye dönük verilerin olması da her iki tarafı koruma altına alıyor. Bu yüzden telefon ile yapılan görüşmelerden ziyade email, sms, whatsapp ya da var ise proje yönetim paneli üzerinden yapılan görüşmelerin çok daha verimli olacağı kanısındayım. 

İletişim kanallarınızı belirledikten sonra da hangi aralıklar ile iletişim kuracağınızı konuşmanızda da fayda olacaktır. Çok önemli bir konu olmadığı sürece bu iletişim planına sadık kalın. Projenize artı bir ivme katacağından emin olabilirsiniz. 

Size bu konudaki benim örnek yaklaşımımı anlatmak isterim.

• Müşterilerim ile iletişim kanalı olarak email ve müşteri yönetim sistemim üzerinden irtibat sağlıyorum. Telefon ya da Skype üzerinden gelen taleplere de elbette cevap veriyorum. Bu konudaki tek şartım yapılacak bir değişiklik ya da bir başka talep var ise hem kendi hem de müşterimin haklarını korumak adına mutlaka bunun yazılı olarak iletilmesini talep ediyorum.
• Üstlendiğim projeleri görevlere, görevleri de haftalık dilimlere bölerim. Pazartesi günleri müşterilerim ile bu hafta hayata geçirilecek görevleri ve hedefleri konuşur, Cuma günü de haftanın analizini birlikte yaparız.

2) Projenizin İlerleyişi Hakkında Nasıl Bilgi Sahibi Olacaksınız?

Projenizi ve yapılması gerekenleri en iyi siz bilirsiniz. Web tasarımcınız sizi ne kadar iyi anlamış olursa olsun her zaman kontrolün sizde olması gerekir. Peki bunu nasıl yapacaksınız? Şöyle bir düşünün. Projenizi eksiksiz olarak web tasarımcınıza anlattınız ve sizden işin tamamlanması için 40 gün süre istedi. Bu 40 gün süre boyunca projenize dair hiçbir görsel dahi görmediniz ve iş sonunda bir de baktınız ki sizin istediğiniz ile hiç alakası olmayan bir iş ortaya çıkmış.

Böyle üzücü bir durum ile karşılaşmamak için projenize ait verileri düzenli ya da anlık olarak takip edebileceğiniz bir sistem olmalı.Bu düzenli olarak raporlama şeklinde ya da proje yönetim sistemi üzerinden olabilir. Bu sayede projenize ait yapılanları takip edebilir, yeni görevleri değerlendirebilir ve yanlış gittiğini düşündüğünüz bir durum var ise anında müdahele edebilirsiniz. Böylelikle de her iki tarafta zaman kaybetmeyecektir.

3) Proje Süresi, Ödeme Planı ve Sözleşme Şartları Nasıl Olacak?

Web tasarımcınızın projenin başarı ile sonuca ulaştırılması için ihtiyaç duyduğu süreyi öğrenin. Önemli bir hata ya da artı talepler olmadığı sürece bu zaman dilimine sadık kalınmasını talep edin. Ödeme konusunda da yapılacak ön ödeme miktarı, kalan miktarın hangi süreçler içerisinde ödeneceği ve hangi ödeme kanallarının kullanılabildiğini bilmenizde fayda olacaktır. 

Son olarak da yasal hakların karşılıklı olarak korunması adına mutlaka bir sözleşme imzalayın. Sözleşmede görüşmelerde yer alan tüm maddelerin, yapılacak işlerin listesinin ve verilen vaatlerin yer aldığından emin olun.

4) Ücretsiz Revizyon Hakkım Var Mı? Ücrete Tabi Olan İşlemler Nelerdir?

Bir üstteki maddede sözleşme içerisinde yapılacak tüm işlerin yer alması gerektiğini belirtmiştik. Bir işletme sahibi olarak bilmeniz gereken şudur ki revize talepleriniz sadece sözleşmede yer alan işler için gerçekleştirilebilir. Örnek verecek olursak kurumsal bir web sitesi hazırlanması için bir web tasarımcıya başvurdunuz. Anlaşma sağladınız ve projeniz zamanında size teslim edildi. Siz eğer revizyon olarak web tasarımcınızdan web sitenize eticaret özelliğinin entegre edilmesini isterseniz bu isteğiniz kabul edilmeyecektir. Çünkü bu bir revizyon değil, ek bir hizmettir. Sadece ek ücret karşılığında yerine getirilebilir. Bu yüzden revizyon hakkınızın neleri kapsadığını bilmenizde büyük fayda var. 

5) Alan Adı ve Hosting Üzerindeki Haklar Kimin Üzerinde Olacak?

Bakın burası çok önemli. Birçok işletme sahibi ilk defa web sitesi yaptırırken alan adı tescilini de web tasarımcılarına yaptırırlar. Ve birçok web tasarımcı bu alan adlarını müşteri yerine kendi üzerlerine tescil ederler. Web tasarımcı ile irtibatın kopması, web tasarımcının işi bırakması ya da başka bir olumsuz durum olduğunda da işletme sahibi maalesef ki alan adı üzerinde hak talep edemez (.com.tr alan adları hariç). Aynı durum hosting hizmeti için de geçerlidir. Eğer hosting paneline erişim yetkiniz yok ise en ufak olumsuz bir durumda web siteniz için vermiş olduğunuz tüm para da, emek de, içerisindeki veriler de yok olup gider. 

Böyle bir durum ile karşılaşmamak için alan adını kendiniz tescil ettirmelisiniz. Düşünüldüğü gibi zor bir işlemi yok. Standart olarak bir online alışveriş işlemi gibi düşünebilirsiniz. Alan adını kendiniz tescil ederek hem tüm haklarına siz sahip olur hem de ödemelerini kolayca takip edebilirsiniz. Tescilini kendinizin yaptığı bir alan adı için web tasarımcınız isim sunucularını değiştirme vb. işlemler için yetki talep edebilir. Bu durumda da web tasarımcınız için bir alt hesap oluşturmanız yeterli olacaktır. Yetkileri arasında transfer etmenin yer almadığından mutlaka emin olmanız gerektiğini unutmayınız.

6) Proje Sonrası Destek, Bakım ve Güncelleme İşlemleri Nasıl Olacak?

Web tasarım yaşayan bir süreçtir ve bu süreçte her zaman web tasarımcınız ile iletişim halinde olmanız gerekir. Aklınıza takılanlar, içinden çıkamadıklarınız ya da yeni talepleriniz için her zaman kapısını çalabilmelisiniz. Bunun içinde proje sonrası destek, bakım ve güncelleme işlemlerinin nasıl yapıldığına dair detaylı bilgi talep edin. Genel olarak birçok freelance web tasarımcı ya da ajans 6 ay/1 yıl süre ile ücretsiz bakım ve destek hizmeti verirler. Sonraki yıllarda çok cüzi ücretler karşılığında bakım ve destek hizmetinizi yenilemeniz mümkündür. 

Bakım ve destek paketi ücretleri konusunda bilgi alın. Hangi saatler içerisinde talepde bulunabileceğinizi, taleplerinizin ortalama ne kadar süre içerisinde cevaplanacağını ve hangi aralıklarla bakım çalışması yapıldığını öğrenin.

7) Web Siteme Yeni İçeriklerimi Nasıl Ekleyeceğim?

Web siteniz oluşturuldu ve ilk verdiğiniz içerikler ile yayına alındı. Peki yeni bir ürün/hizmet ya da içerik yayınlamak istediğinizde ne yapacaksınız? Bu ekleme işlemini hangi içerik yönetim sistemi vasıtası ile gerçekleştirebileceksiniz? En önemlisi de yönetim paneli üzerinde tam yetkiniz var mı? 

Web sitenizi düzenlemek, metin ve görseller eklemek kısacası güncel tutmak için düzenli olarak içerik eklemeniz yararınıza olacaktır. Bu yüzden içerik yönetim sistemini nasıl kullanıldığı konusunda web tasarımcınızın ücretsiz eğitim vermesi ve sizi tam yetki ile donatması gerekmektedir. 

Nadiren de olsa bazı web sitelerinde içerik yönetim sistemi yer almamaktadır. Bu tür sitelere sadece ftp yolu ile yeni içerik eklenmesi mümkündür ve standart bir internet kullanıcısı için bu işlem oldukça zordur. Eğer web sitenizde bir içerik yönetim sistemi yer almayacak ise web tasarımcınıza yeni içerikleri yüklemek için ne kadar ücret talep edeceğini sormalısınız.

Sonuç Olarak

Maalesef günümüzde amatör bir şekilde web tasarım işine giren ve kısa süre içerisinde sektörden kaybolan web tasarımcılar yüzünde web siteleri heba olan birçok işletme yer alıyor. Siz de bu işletmelerden biri olmak istemiyorsanız web sitenizi emanet edeceğiniz kişinin gerçekten profesyonel olduğundan emin olun. Bunu anlamanın en kolay iki yolu vardır. İlki eski işlerine bakın. İkinci olarak da iş yaptığı eski firmalardan sadece iki tanesini arayarak kendisi ve verdiği hizmet konusunda ne kadar memnun olduklarını sorun. Eğer herşey istediğiniz gibi ise kendisi ile çalışabilirsiniz. Son olarak da mutlaka yasal açıdan kendinizi koruma altına almayı unutmayın.